Decyzja o odpieluchowaniu to bardzo ważny krok zarówno dla dziecka jak i dla rodziców. Rozpoczyna się od niej proces, na który trzeba dobrze się przygotować i przeprowadzić go tak, by oszczędzić stresu i sobie i maluchowi. Kiedy rozpocząć odpieluchowanie dziecka? Jakich zasad się trzymać? Podpowiadamy!

Z artykułu dowiesz się:

• jakie są zalecenia lekarzy w sprawie odpieluchowania
• po czym poznać, że dziecko jest gotowe na odpieluchowanie
• jakie są najlepsze metody odpieluchowania
• jak odpieluchować dziecko w nocy
• jakie gadżety na odpieluchowanie się sprawdzają

Kiedyś było inaczej

Odpieluchowanie dziecka często bywa podyktowane opinią innych. Impulsem do tej decyzji bywają przypowieści głoszone przez babcie, teściowe, czy koleżanki, których wnuk, bratanek, czy synek koleżanki sąsiadki siadał na nocniku już jak skończył roczek. A jaka to wygoda! A kiedyś to było! A bo teraz wszyscy niepotrzebnie to odkładają!

Prawda jest taka, że kiedyś faktycznie odpieluchowanie następowało wcześniej. Nie było przecież wygodnych pieluszek jednorazowych, a tetra była bardzo kłopotliwa dla rodziców i niewygodna dla maluchów. W pieluchach tetrowych dzieci był bardziej świadome brudnej pieluszki i związanej z nią nieprzyjemnej wilgoci.

A teraz? Teraz mamy pieluchy, które nie sprawiają tyle kłopotów i z decyzją o rezygnacji z nich możemy poczekać tyle, ile trzeba. Czyli... ile właściwie?

Kiedy odpieluchować dziecko?

Zalecenia lekarzy są różne - Amerykańska Akademia Lekarzy rodzinnych rekomenduje rozpoczęcie odpieluchowania zdrowego dziecka między 18, a 30 miesiącem życia. Amerykańska Akademia pediatryczna - około 2 roku życia. Zgodne są co do tego, że proces ten ma się rozpocząć kiedy dziecko i rodzice są na to gotowi. Najlepiej więc odpieluchować malucha między 2, a 4 rokiem życia kiedy stwierdzimy, że maluch jest w stanie przejść ten proces.

Skąd będę wiedzieć, że to już?

Każde dziecko jest inne i rozwija się w swoim tempie. Dlatego nie należy generalizować, a już na pewno nie porównywać jednego dziecka do drugiego. Odpieluchowanie może być dla małego człowieka naprawdę stresującm procesem, który zakłóca jego przyzwyczajenia i rutynę. Należy więc uważnie obserwować dziecko, podążać za jego chęciami i możliwościami.

Zaobserwuj czy dziecko:

Ma zwiększone możliwości fizjologiczne

Najważniejszą kwestią w sprawie odpieluchowania jest fizjologia – by maluch był wstanie pozbyć się pieluszki musi mieć rozwiniętą pojemność pęcherza oraz mięśnie kontrolujące wydalanie. Pojemność pęcherza kształtuje się najmocniej między 18, a 24 miesiącem, a kontrola nad nim i umiejętność całkowitego opróżniania zwiększa się między 2, a 3 rokiem życia. Poza tym, by malec mógł komfortowo załatwiać swoje potrzeby musi również umieć stabilnie siadać i chodzić bez pomocy.

Dlatego właśnie nie warto zaczynać zbyt wcześnie - zmuszanie dziecka do wstrzymywania potrzeb, czy do siusiania na zawołanie może skutkować problemami zdrowotnymi w późniejszym czasie oraz odbić się na jego psychice. Często rodzice odczytują ciągłe “wpadki” dziecka, jako krnąbrność i najzwyczajniejsze “robienie na złość”. W praktyce najczęściej oznaczają one, że dziecko jeszcze nie jest w stanie fizycznie poradzić sobie z odpieluchowaniem albo rozumie proces, ale "testuje" możliwości swojego ciała i uczy się odczytywania jego sygnałów.

Skąd będziesz wiedzieć, że pojemność pęcherze się zwiększa? Obserwuj malucha - jeśli przed dłuższy czas ma suchą pieluszkę (np. po 2-godzinnej drzemce) to znaczy, że jego możliwości w tej kwestii powoli się rozwijają.

Jasno komunikuje potrzeby

Będziecie krok bliżej odpieluchowania gdy dziecko będzie jasno komunikowało swoje potrzeby i nabywało świadomości ciała - np. powie gdy chce jeść, pić, że jest mu za zimno lub za ciepło. Oznaką większej świadomości jest również to, że maluch sygnalizuje, że będzie się wypróżniał (możesz wtedy zachęcić go do skorzystania z nocnika, ale jeśli odmówi - uszanuj to), szuka do tego ustronnego miejsca lub wyraźnie domaga się, by zmienić mu pieluchę.

Jest zainteresowane tematem potrzeb fizjologicznych

Przed odpieluchowaniem maluch powinien wiedzieć do czego służy nocnik i toaleta oraz interesować się tematem potrzeb fizjologicznych. Nie warto robić z nich tematu tabu i zamykać się w toalecie na cztery spusty - przecież dzieci uczą się przede wszystkim przez naśladowanie!

Jak odpieluchować dziecko?

1. Uzbrój się w cierpliwość - odpieluchowanie to proces, który może trwać od kilku dni do nawet kilku miesięcy.
2. Kup nocnik wcześniej. Dużo wcześniej. Pozwól dziecku się z nim zapoznać i oswoić “przeciwnika”. Chce zakładać go na głowę, czy wrzucać do niego zabawki? Niech to robi. Daj mu czas. Na naukę właściwego korzystania przyjdzie jeszcze pora.
3. Najpierw możesz na nocniku sadzać lalki, czy pluszaki i spokojnie tłumaczyć do czego służy. Później zachęcaj dziecko do siadania na niego, może być najpierw w ubraniu. Jeśli masz w otoczeniu dziecko, które już korzysta z nocnika i nie będzie krępowało się pokazać jak się to robi – skorzystaj z tej pomocy.
4. Możesz sadzać dziecko na nocniku tuż po zabrudzeniu pieluszki i wrzucać zawartość do nocnika. Ale pamiętaj - NIGDY nie zmuszaj dziecko by cokolwiek zrobiło! To tylko przysporzy stresu i może mieć wpływ na prawidłowe funkcjonowanie mięśni odpowiedzialnych za wypróżnianie.
5. Jeśli sadzanie na nocnik zawiedzie pozwól dziecku na swobodne bieganie po mieszkaniu bez pieluszki i zachęcaj je by skorzystało z nocnika kiedy tylko poczuje taką potrzebę.
6. Nie krzycz, nie denerwuj się nie zmuszaj, nie przelewaj na dziecko negatywnych emocji bo tylko pogorszysz sprawę. Jeśli czujesz nadciągającą falę wściekłości - idź i ochłoń na osobności.
7. Nie odczytuj “wpadek” jako złośliwości. Wydawało się, że dziecko już wie o co chodzi, korzysta z nocnika i nagle coraz częściej zdarza mu się pobrudzić bieliznę, czy podłogę? To naturalne – dziecko musi mieć czas, by “przetestować” swoje możliwości i nauczyć się właściwego odczytywania sygnałów, jakie daje mu ciało. W końcu to opanuje.
8. Jeśli spotkasz się z dużym buntem - odpuść na kilka tygodni. Najwidoczniej twoja pociecha nie jest jeszcze na to gotowa.
9. Nagradzaj sukcesy, chwal malucha kiedy uda mu się skorzystać z nocnika.

Odpieluchowanie w nocy

Możesz na początku ćwiczyć z dzieckiem korzystanie z nocnika w ciągu dnia, a na noc zakładać pieluszkę lub odpieluchować za jednym razem. Pamiętaj jednak, że maluchowi podczas snu trudniej kontrolować potrzeby fizjologiczne i wpadki są niemal nieuniknione. Warto się więc na to przygotować.

Ogromną pomocą w nocnym odpieluchowaniu będzie sprężysta nakładka na materac. Jest stworzona ze specjalnej dzianiny, która nie chłonie wilgoci tylko po wewnętrznych włóknach odprowadza ją w dół. Do nakładki dodawane jest prześcieradło nieprzemakalne, które chroni materac przed zalaniem. Nakładka nawet przy dużym nacisku utrzyma dystans między ciałem dziecka, a wilgotnym, nieprzyjemnym podłożem co zwiększy jego komfort i pozwoli na swobodną cyrkulację powietrza.

Gadżety na odpieluchowanie

• Dobry nocnik to podstawa. Powinien być dobrany do wzrostu i wagi dziecka, by było mu wygodnie i chętnie z niego korzystało.
• Nakładka na toaletę może się sprawdzić jeśli dziecko nie chce korzystać z nocnika. Pamiętaj jednak, że konieczna jest podkładka, która umożliwi stabilne oparcie stóp.
• Majtki treningowe są bardziej chłonne niż zwykłe, czasem również wyposażone w warstwę zapobiegającą przeciekaniu. Mogą przydać się szczególnie na początku, gdy maluch nie kontroluje jeszcze odruchów i testuje swoje możliwości.
• Nocnik turystyczny to gadżet idealny na spacery, czy wyjazdy. Jest praktyczny i zajmuje niewiele miejsca w torebce.
• Nakładka na materac o której piszemy wyżej. Jest hipoalergiczna, zapewnia swobodną cyrkulację powietrza i chroni dziecko przed leżeniem w nieprzyjemnej mokrej plamie. Wraz z nieprzemakalnym prześcieradłem stanowi duet idealny na odpieluchowanie w nocy.
• Wielorazowe woreczki na mokre ubrania przydadzą się podczas wszelkich wyjść - w końcu zabrudzone ubrania trzeba jakoś zabrać do domu. Po wypraniu można użyć ich ponownie. Są bardziej ekologiczne i praktyczniejsze niż reklamówki.
• Książeczki edukacyjne w ciekawy i humorystyczny sposób opisujące odpieluchowanie pomogą dzieciom oswoić się z nową sytuacją.