Spis treści:
- Jak rozpoznać odleżyny?
- Jak rozpoznać odleżyny po kolorze. System kolorowy odleżyn
- Jak powstają odleżyny?
- Jakie są najczęstsze czynnik powstawiania odleżyn?
- Gdzie powstają odleżyny?
- Jak wyglądają odleżyny?
- Objaw odleżyn
- Profilaktyka antyodleżynowa
Jak rozpoznać odleżyny?
Rany w kolorze różowym oznaczają fazę naskórkowania, a więc odleżyny I stopnia.
Rany czerwone oznaczają fazę ziarninowania, czyli odleżyny II stopnia.
Cechą charakterystyczną ziarniny jest to, że nawet przy mikrourazach krwawi, jest bardzo delikatna i wrażliwa.
Kolor rany żółtej pochodzi od martwiczych mas z tkanki tłuszczowej. Rany żółte najczęściej są zainfekowane i odpowiadają odleżynom III stopnia.
Rany w kolorze czarnym z suchą lub miękką czarno-brązową martwicą są charakterystyczne dla odleżyn IV i V stopnia.
- Skala odleżyn Torrance’a - służy do określania głębokości uszkodzenia tkanek.
- Skala odleżyn Enisa i Sarmiento
- Skala odleżyn Guttmana
- Skala odleżyn Twycrossa i Lacka
- Skala odleżyn Campbell
- Skala odleżyn NPUAP - międzynarodowa skale służąca do charakterystyki klinicznej odleżyn.
Jak powstają odleżyny?
Odleżyny powstają w wyniku niedokrwienia wywołanego uciskiem oraz działającymi siłami ściągającymi. Dochodzi wówczas do uszkodzenia i martwicy tkanek podskórnych oraz ubytku skóry.
Jakie są najczęstsze czynnik powstawiania odleżyn?
Odleżyny powstają najczęściej u pacjentów:
- długotrwale unieruchomionych;
- o ograniczonej mobilności i zdolności samodzielnej kontroli pozycji ciała;
- z zaburzeniami czucia oraz chorobami neurologicznymi;
- u których występuje zaburzenie stanu odżywiania oraz nawodnienia;
- którzy nie mają odpowiedniej opieki;
- z chorobami przewlekłymi, ogólnoustrojowymi wyniszczającymi organizm.
- odleżynami na kości krzyżowej oraz ogonowej;
- odleżynami na krętarzu większym;
- odleżynami na bocznej powierzchni kości udowej;
- odleżynami na żebrach;
- odleżynami na mostku;
- odleżynami na kręgosłupie;
- odleżynami na uchu;
- odleżynami na potylicy;
- odleżynami w okolicy krocza;
- odleżynami na piętach;
- odleżynami na palcach stopy;
- odleżynami na bocznym brzegu stopy.
W przypadku zmian, które pojawiają się w okolicy krocza należy rozróżnić odleżyny od zapalenia skóry związanego z inkontynencją, ponieważ dotyczy ono około 5% pacjentów. Zapalenie skóry IAD jest wynikiem poddawana skóry działaniu moczu i stolca. Często odleżyny mylone są z IAD i w konsekwencji niewłaściwie leczone.
Jak wyglądają odleżyny?
- dochodzi do uszkodzenia tkanek (powierzchniowego lub głębokiego);
- pojawia się zaczerwienienie lub owrzodzenie;
- brzegi rany odleżynowej są wyraźne, zwarte, mają kształt jednolity;
- dno odleżyny pokryte jest najczęściej martwicą skrzepową lub rozpływową;
- mogą pojawiać się tzw. kieszenie lub tunele;
Początki odleżyn objawy
Pierwszym objawem odleżyn, objawem podmiotowym jest ból i zaczerwienie.
Profilaktyka antyodleżynowa
Pacjent oraz jego opiekunowie, za wszelką cenę, powinni zapobiegać powstawaniu odleżyn.
W przypadku pojawienia się pierwszych objawów odleżyn należy jak najszybciej wdrożyć odpowiednią profilaktykę oraz właściwe leczenie, tak aby gojenie odleżyn przebiegało jak najszybciej, a odleżyny nie dostarczały pacjentowi dodatkowego bólu i cierpienia.
Profilaktyka przeciwodleżynowa polega przede wszystkim na podjęciu działań odciążających tkanki, co ma doprowadzić do zniesienia ucisku. Istotna jest również stabilizacja pozycji ciała pacjenta, tak aby nie zsuwał się on i nie był poddawany działaniu sił ścinających.
Literatura:
Leczenie ran przewlekłych, M. Szewczyk, A. Jawień, PZWL, 2019
Poduszka antyodleżynowa pod pupę, do leżenia, do siedzenia z bawełnianą poszewką / poduszka antyodleżynowa do spania / poduszka przeciwodleżynowa do leżenia MEDIMAT AIRFLOW
