Jak rozpoznać odleżyny po kolorze? System kolorowy odleżyn

Jak rozpoznać odleżyny?

Odleżyny powstają w wyniku obumarcia i ubytku skóry oraz tkanek podskórnych.

Odleżyny można rozpoznać i scharakteryzować ich stopień posługując się odpowiednio do tego celu stworzonymi narzędziami w postaci skali lub biorąc pod uwagę ich wygląd kolorystyczny.

Jak rozpoznać odleżyny po kolorze. System kolorowy odleżyn

System kolorowy odleżyn to sposób klasyfikacji odleżyn oparty na brytyjskich badaniach. System kolorowy odleżyn jest bardzo przydatny przy planowaniu leczenia odleżyn.

Rany w kolorze różowym oznaczają fazę naskórkowania, a więc odleżyny I stopnia.

Rany czerwone oznaczają fazę ziarninowania, czyli odleżyny II stopnia.
Cechą charakterystyczną ziarniny jest to, że nawet przy mikrourazach krwawi, jest bardzo delikatna i wrażliwa.

Kolor rany żółtej pochodzi od martwiczych mas z tkanki tłuszczowej. Rany żółte najczęściej są zainfekowane i odpowiadają odleżynom III stopnia.

Rany w kolorze czarnym z suchą lub miękką czarno-brązową martwicą są charakterystyczne dla odleżyn IV i V stopnia.

Skale do oceny stopnia odleżyn

Wyróżniamy następujące skale do oceny stopnia odleżyn:

Skala odleżyn Torrance’a - służy do określania głębokości uszkodzenia tkanek.
Skala odleżyn Enisa i Sarmiento
Skala odleżyn Guttmana
Skala odleżyn Twycrossa i Lacka
Skala odleżyn Campbell
Skala odleżyn NPUAP - międzynarodowa skale służąca do charakterystyki klinicznej odleżyn.

Jak powstają odleżyny?

Odleżyny powstają w wyniku niedokrwienia wywołanego uciskiem oraz działającymi siłami ściągającymi. Dochodzi wówczas do uszkodzenia i martwicy tkanek podskórnych oraz ubytku skóry.

Jakie są najczęstsze czynnik powstawiania odleżyn?

Odleżyny powstają najczęściej u pacjentów:

długotrwale unieruchomionych;
o ograniczonej mobilności i zdolności samodzielnej kontroli pozycji ciała;
z zaburzeniami czucia oraz chorobami neurologicznymi;
u których występuje zaburzenie stanu odżywiania oraz nawodnienia;
którzy nie mają odpowiedniej opieki;
z chorobami przewlekłymi, ogólnoustrojowymi wyniszczającymi organizm.

Gdzie powstają odleżyny?

Lokalizacja odleżyn w głównej mierze zależy od pozycji ciała. Najwyższe wartości ciśnienia przyjmuje pozycja siedząca, kiedy na małej powierzchni dochodzi do nagromadzenia się całego ciężaru ciała pacjent. Brak stabilizacji ciała prowadzi wówczas do działania sił ścinających oraz tarcia.

W literaturze podaje się 20 miejsc ryzyka powstania odleżyn.

Odleżyny najczęściej umiejscawiają się w okolicach wyniosłości kostnych. Dlatego też najczęściej mamy do czynienia z:

odleżynami na kości krzyżowej oraz ogonowej;
odleżynami na krętarzu większym;
odleżynami na bocznej powierzchni kości udowej;
odleżynami na żebrach;
odleżynami na mostku;
odleżynami na kręgosłupie;
odleżynami na uchu;
odleżynami na potylicy;
odleżynami w okolicy krocza;
odleżynami na piętach;
odleżynami na palcach stopy;
odleżynami na bocznym brzegu stopy.

W przypadku zmian, które pojawiają się w okolicy krocza należy rozróżnić odleżyny od zapalenia skóry związanego z inkontynencją, ponieważ dotyczy ono około 5% pacjentów. Zapalenie skóry IAD jest wynikiem poddawana skóry działaniu moczu i stolca. Często odleżyny mylone są z IAD i w konsekwencji niewłaściwie leczone.

Jak wyglądają odleżyny?

Odleżynę można rozpoznać po tym, że:

dochodzi do uszkodzenia tkanek (powierzchniowego lub głębokiego);
pojawia się zaczerwienienie lub owrzodzenie;
brzegi rany odleżynowej są wyraźne, zwarte, mają kształt jednolity;
dno odleżyny pokryte jest najczęściej martwicą skrzepową lub rozpływową;
mogą pojawiać się tzw. kieszenie lub tunele;

Początki odleżyn objawy

Pierwszym objawem odleżyn, objawem podmiotowym jest ból i zaczerwienie.

Profilaktyka antyodleżynowa

Pacjent oraz jego opiekunowie, za wszelką cenę, powinni zapobiegać powstawaniu odleżyn.
W przypadku pojawienia się pierwszych objawów odleżyn należy jak najszybciej wdrożyć odpowiednią profilaktykę oraz właściwe leczenie, tak aby gojenie odleżyn przebiegało jak najszybciej, a odleżyny nie dostarczały pacjentowi dodatkowego bólu i cierpienia.

Profilaktyka przeciwodleżynowa polega przede wszystkim na podjęciu działań odciążających tkanki, co ma doprowadzić do zniesienia ucisku. Istotna jest również stabilizacja pozycji ciała pacjenta, tak aby nie zsuwał się on i nie był poddawany działaniu sił ścinających.

Literatura:
Leczenie ran przewlekłych, M. Szewczyk, A. Jawień, PZWL, 2019

Poduszka antyodleżynowa pod pupę, do leżenia, do siedzenia z bawełnianą poszewką / poduszka antyodleżynowa do spania / poduszka przeciwodleżynowa do leżenia MEDIMAT AIRFLOW