Osteoporoza: Definicja, Czynniki Ryzyka, Objawy i Metody Leczenia
Osteoporoza jest schorzeniem charakteryzującym się zmniejszeniem gęstości mineralnej kości, co skutkuje zwiększonym ryzykiem złamań oraz uszkodzeń układu kostnego. Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), osteoporoza stanowi drugi, po chorobach sercowo-naczyniowych, najpoważniejszy problem zdrowotny populacji.
Czynniki Ryzyka Osteoporozy i Złamań Osteoporotycznych
Wiek: Powyżej 60-65 roku życia.
Płeć: Kobiety są bardziej narażone, zwłaszcza po okresie menopauzy.
Niska Masa Ciała: Osoby z niską masą ciała są bardziej podatne na osteoporozę.
Dziedziczność: Uwarunkowania genetyczne, obecność osteoporozy w rodzinie.
Choroby: Nadczynność tarczycy, nadczynność przytarczyc, choroba Cushinga, zespół złego wchłaniania, zmiany zapalne stawów.
Niedobory Żywieniowe: Niedobór wapnia, potasu oraz witaminy D.
Leki: Leczenie glikokortykosteroidami.
Menopauza: Przedwczesna menopauza (<45 rż.).
Palenie Tytoniu i Spożycie Alkoholu: Palenie tytoniu oraz nadmierne spożywanie alkoholu zwiększają ryzyko osteoporozy.
Unieruchomienie: Przedłużające się unieruchomienie.
Zła Dieta: Nadmiar kofeiny, soli oraz niewłaściwa dieta wpływają na zwiększone wydalanie wapnia z organizmu.
Objawy Osteoporozy
Osteoporoza może prowadzić do złamań oraz urazów kostnych, zwłaszcza w obszarze:
- Złamań szyjki kości udowej.
- Złamań kręgów.
- Złamań kości przedramienia.
Metody Leczenia Osteoporozy
Suplementacja: Suplementacja pacjenta preparatami z wapniem oraz witaminą D.
Hormonalna Terapia Zastępcza: Stosowanie hormonalnej terapii zastępczej.
Aktywność Ruchowa: Codzienna aktywność ruchowa dostosowana do stanu zdrowia.
Fizjoterapia i Rehabilitacja: Fizjoterapia oraz rehabilitacja psychospołeczna.
Edukacja Pacjenta: Skierowana na promowanie zdrowego stylu życia i prewencję osteoporozy.
Leki: W przypadku zastosowania leków, kalcytonina może być jednym z nich.
Ruch w Profilaktyce Osteoporozy
Regularna aktywność fizyczna odgrywa kluczową rolę w profilaktyce oraz leczeniu osteoporozy. Zalecane są ćwiczenia wzmacniające mięśnie i kości, równowagi, oddechowe oraz wytrzymałościowe.
Profilaktyka Osteoporozy
Podstawą profilaktyki osteoporozy jest regularne przeprowadzanie badań gęstości mineralnej kości (BMD), zwłaszcza u kobiet po 65. roku życia oraz u kobiet po 50. roku życia, jeśli w rodzinie wystąpiła osteoporoza.
Wprowadzenie odpowiednich działań profilaktycznych, świadomość czynników ryzyka oraz skonsultowanie się z lekarzem może istotnie zmniejszyć ryzyko rozwoju osteoporozy oraz złamań osteoporotycznych. Regularne kontrole oraz proaktywne podejście do zdrowego stylu życia są kluczowe dla utrzymania zdrowych kości przez całe życie.
Źródła:
- WHO: World Health Organization
- Leczenie osteoporozy, M. Nowak, PZWL, 2021
