Leczenie odleżyn
Co to są odleżyny?
Odleżyny to uszkodzenia skóry i tkanek głębszych, które wynikają z długotrwałego ucisku na określone obszary ciała. Najczęściej występują u osób leżących, unieruchomionych lub niemogących zmieniać pozycji ciała. Uszkodzenie tkanek może obejmować skórę, tkankę podskórną, a nawet dochodzić do kości. Słowo "odleżyny" pochodzi od łacińskiego "decumbre", co oznacza "leżeć płasko".
Objawy powstania odleżyn na wczesnym etapie
- Zaczerwienienie skóry: Pojawiające się zaczerwienienie, które znika po usunięciu ucisku.
- Zaczerwienienie skóry: Trwające zaczerwienienie, które nie ustępuje po ustaniu ucisku.
- Pęcherze naskórka: Pojawienie się pęcherzy na skórze.
- Otrucie naskórka: Otarcie naskórka, które może być wczesnym objawem uszkodzenia.
Wczesne objawy odleżyn charakterystyczne dla okolicy kulszowej
- Podwyższona temperatura: Niewielkie podwyższenie temperatury w obszarze dotkniętym odleżyną.
- Zgrubienie: Pojawienie się niewielkiego zgrubienia na skórze.
- Obrzmienie: Obserwacja obrzmienia w miejscu narażonym na ucisk.
- Zaczerwienienie: Charakterystyczne zaczerwienienie skóry.
Miejsca najbardziej narażone na powstawanie odleżyn dla osób leżących na plecach
- Pięty: Obszar, na którym ciało naciska o podłoże w pozycji leżącej.
- Kość ogonowa: Miejsce, które jest podatne na ucisk, zwłaszcza u osób leżących na plecach.
- Kręgosłup: Obszar pod niewłaściwym podparciem może ulegać uszkodzeniom.
- Pośladki: Skóra na pośladkach jest narażona na długotrwały ucisk.
Miejsca najbardziej narażone na powstawanie odleżyn dla osób leżących na boku
- Kości boczne stopy: U osób leżących na boku, często naciskane podczas kontaktu z podłożem.
- Kość ramienna: Obszar ramienia narażony na ucisk u osób leżących na boku.
- Kość biodrowa: Skóra w okolicy biodra podlega długotrwałemu uciskowi.
- Kość udowa po stronie bocznej: Skóra na udzie jest narażona na ciągły ucisk.
Leczenie odleżyn
Skuteczne leczenie odleżyn wymaga kompleksowego podejścia. Dwa główne czynniki, które prowadzą do powstania odleżyn, to siła ucisku i czas trwania tego ucisku na danym obszarze ciała pacjenta. Istotnym elementem jest również tolerancja skóry na te bodźce. W leczeniu odleżyn ważne są:
Ograniczenie siły ucisku: Poprzez zmianę pozycji ciała pacjenta i użycie specjalnych poduszek i wałków przeciwodleżynowych.
Poprawa mikrokrążenia: Stosowanie metod, takich jak biostymulacja laserowa, może wspomagać ukrwienie skóry i przyspieszać gojenie.
Prawidłowe odżywianie: Dieta bogata w niezbędne składniki odżywcze i suplementacja witaminą C wspierają procesy regeneracyjne skóry.
Specjalistyczne opatrunki: Opatrunki, takie jak te złożone, ze srebrem aktywnym, czy hydrożelowe, wspomagają proces gojenia.
Profilaktyka leczenia odleżyn wytyczne
Zdrowa dieta: Odpowiednie odżywianie, zapewniające skórze niezbędne substancje.
Aktywność fizyczna: Podejmowanie ruchu, jeśli to możliwe, aby poprawić krążenie.
Regularna zmiana pozycji: Używanie 24-godzinnej karty zmian pozycji, aby regularnie zmieniać pozycję ciała pacjenta.
Stosowanie wałków przeciwodleżynowych: Dla zapobiegania odleżynom oraz przynoszenia ulgi pacjentowi.
Unikanie materiałów nieoddychających: Eliminacja gumowych i plastikowych podkładów, zastępowanie ich oddychającymi materiałami.
Utrzymywanie higieny: Stosowanie podpasek i zestawów zewnętrznych do odprowadzania moczu.
Pamiętajmy, że profilaktyka odleżyn oraz ich skuteczne leczenie mają kluczowe znaczenie dla poprawy jakości życia pacjentów. Regularna ocena stanu skóry i szybkie reagowanie na wczesne objawy mogą znacznie zmniejszyć ryzyko powstawania odleżyn.
Literatura:
1. Profilaktyka i leczenie zachowań odleżyn. dr. med. Maciej Sopata, Jacek Łuczak
2. Problem trudno gojących się ran i odleżyn w fizjoterapii. Opolska Pielęgniarka i Położna.