Co to są odleżyny?

Odleżyny to uszkodzenia skóry i tkanek głębszych, które wynikają z długotrwałego ucisku na określone obszary ciała. Najczęściej występują u osób leżących, unieruchomionych lub niemogących zmieniać pozycji ciała. Uszkodzenie tkanek może obejmować skórę, tkankę podskórną, a nawet dochodzić do kości. Słowo "odleżyny" pochodzi od łacińskiego "decumbre", co oznacza "leżeć płasko".

Objawy powstania odleżyn na wczesnym etapie

1. Zaczerwienienie skóry: Pojawiające się zaczerwienienie, które znika po usunięciu ucisku.
2. Zaczerwienienie skóry: Trwające zaczerwienienie, które nie ustępuje po ustaniu ucisku.
3. Pęcherze naskórka: Pojawienie się pęcherzy na skórze.
4. Otrucie naskórka: Otarcie naskórka, które może być wczesnym objawem uszkodzenia.

Wczesne objawy odleżyn charakterystyczne dla okolicy kulszowej

1. Podwyższona temperatura: Niewielkie podwyższenie temperatury w obszarze dotkniętym odleżyną.
2. Zgrubienie: Pojawienie się niewielkiego zgrubienia na skórze.
3. Obrzmienie: Obserwacja obrzmienia w miejscu narażonym na ucisk.
4. Zaczerwienienie: Charakterystyczne zaczerwienienie skóry.

Miejsca najbardziej narażone na powstawanie odleżyn dla osób leżących na plecach

1. Pięty: Obszar, na którym ciało naciska o podłoże w pozycji leżącej.
2. Kość ogonowa: Miejsce, które jest podatne na ucisk, zwłaszcza u osób leżących na plecach.
3. Kręgosłup: Obszar pod niewłaściwym podparciem może ulegać uszkodzeniom.
4. Pośladki: Skóra na pośladkach jest narażona na długotrwały ucisk.

Miejsca najbardziej narażone na powstawanie odleżyn dla osób leżących na boku

1. Kości boczne stopy: U osób leżących na boku, często naciskane podczas kontaktu z podłożem.
2. Kość ramienna: Obszar ramienia narażony na ucisk u osób leżących na boku.
3. Kość biodrowa: Skóra w okolicy biodra podlega długotrwałemu uciskowi.
4. Kość udowa po stronie bocznej: Skóra na udzie jest narażona na ciągły ucisk.

Leczenie odleżyn

Skuteczne leczenie odleżyn wymaga kompleksowego podejścia. Dwa główne czynniki, które prowadzą do powstania odleżyn, to siła ucisku i czas trwania tego ucisku na danym obszarze ciała pacjenta. Istotnym elementem jest również tolerancja skóry na te bodźce. W leczeniu odleżyn ważne są:

1. Ograniczenie siły ucisku: Poprzez zmianę pozycji ciała pacjenta i użycie specjalnych poduszek i wałków przeciwodleżynowych.

2. Poprawa mikrokrążenia: Stosowanie metod, takich jak biostymulacja laserowa, może wspomagać ukrwienie skóry i przyspieszać gojenie.

3. Prawidłowe odżywianie: Dieta bogata w niezbędne składniki odżywcze i suplementacja witaminą C wspierają procesy regeneracyjne skóry.

4. Specjalistyczne opatrunki: Opatrunki, takie jak te złożone, ze srebrem aktywnym, czy hydrożelowe, wspomagają proces gojenia.

Profilaktyka leczenia odleżyn wytyczne

1. Zdrowa dieta: Odpowiednie odżywianie, zapewniające skórze niezbędne substancje.

2. Aktywność fizyczna: Podejmowanie ruchu, jeśli to możliwe, aby poprawić krążenie.

3. Regularna zmiana pozycji: Używanie 24-godzinnej karty zmian pozycji, aby regularnie zmieniać pozycję ciała pacjenta.

4. Stosowanie wałków przeciwodleżynowych: Dla zapobiegania odleżynom oraz przynoszenia ulgi pacjentowi.

5. Unikanie materiałów nieoddychających: Eliminacja gumowych i plastikowych podkładów, zastępowanie ich oddychającymi materiałami.

6. Utrzymywanie higieny: Stosowanie podpasek i zestawów zewnętrznych do odprowadzania moczu.

Pamiętajmy, że profilaktyka odleżyn oraz ich skuteczne leczenie mają kluczowe znaczenie dla poprawy jakości życia pacjentów. Regularna ocena stanu skóry i szybkie reagowanie na wczesne objawy mogą znacznie zmniejszyć ryzyko powstawania odleżyn.

Literatura:
1. Profilaktyka i leczenie zachowań odleżyn. dr. med. Maciej Sopata, Jacek Łuczak
2. Problem trudno gojących się ran i odleżyn w fizjoterapii. Opolska Pielęgniarka i Położna.