Odleżyny są ranami trudno gojącymi się, które mogą być wynikiem działania różnych sił mechanicznych, statycznych oraz dynamicznych. Są one szczególnie uciążliwe, sprawiając pacjentom duży ból i dyskomfort. Miejsca najbardziej narażone na powstawanie odleżyn to pięty, stopy, kość krzyżowa, okolice krętarzy kości udowej, łokcie oraz uszy.
Odleżyny - jak powstają i jak je leczyć
Rodzaje Odleżyn
Odleżyny zwykłe: Związane z działającym ciśnieniem prostym, siłami tarcia oraz działającymi siłami ścinającymi.
Odleżyny miażdżycowe: Zlokalizowane głównie na piętach.
Odleżyny w wyniku dysfunkcji neurologicznej: Powstają głównie w okolicy krocza oraz guzów kulszowych.
Skala Guttmana Odleżyny
I Stopień Odleżyn:
- Zmiany skórne o niewielkim obrzęku, brak uszkodzenia tkanek.
- Zmiana skórna znika po ustaniu ucisku, jeśli nie trwał zbyt długo.
II Stopień Odleżyn:
- Przebarwienie oraz stwardnienie skóry.
- Pęcherzyki podbarwione krwotocznie.
- Widoczna skóra właściwa.
- Martwica powierzchniowej warstwy skóry.
III Stopień Odleżyn:
- Martwica doszła do powięzi, mięśni, kości.
- Głębokie owrzodzenie.
IV Stopień Odleżyn:
- Powstanie torbieli oraz zachyłków.
- Prawdopodobne powstanie zakażenia, mogące doprowadzić do posocznicy.
Leczenie Odleżyn
Procedura leczenia odleżyn prowadzona jest zgodnie z zasadą TIME:
- T (Oczyszczenie rany): Usunięcie tkanek martwiczych oraz oczyszczenie rany odleżynowej.
- I (Zmniejszenie zakażenia): Zmniejszenie stopnia zakażenia rany.
- M (Utrzymanie wilgotności): Utrzymanie odpowiedniej wilgotności w ranie, aby uniknąć jej wysuszenia.
- E (Pobudzenie naskórkowania): Pobudzenie oraz przyspieszenie naskórkowania dla wygojenia rany odleżynowej.
Leczenie odleżyn I i II stopnia:
- Odciążanie miejsca, w którym doszło do powstania odleżyny.
Specjalistyczne rozwiązania:
- Stosowanie specjalistycznych poduszek na odleżyny, wałków przeciwodleżynowych lub mat przeciwodleżynowych.
- Przykładem może być mata przeciwodleżynowa MEDIMAT AIRFLOW.
Rana odleżynowa
Zrozumienie skali Guttmana dla odleżyn jest kluczowe dla prawidłowego leczenia. Działania profilaktyczne w zakresie oczyszczania, zmniejszania zakażenia, utrzymania wilgotności i pobudzania procesu naskórkowania są kluczowe w zapobieganiu poważnym powikłaniom.
Ważność profilaktyki:
Należy również zwrócić uwagę na znaczenie profilaktyki odleżyn. Dla pacjentów zagrożonych odleżynami, istotne jest regularne przemieszczanie, zmiana pozycji ciała, a także stosowanie specjalistycznych produktów przeciwodleżynowych, takich jak poduszki czy maty.
Specjalistyczne rozwiązania:
- Poduszki na odleżyny: Wykorzystywane do odciążania punktów nacisku, redukcji ucisku na skórę oraz zapobiegania powstawaniu odleżyn.
- Wałki przeciwodleżynowe: Pomagają w utrzymaniu prawidłowej pozycji ciała, zmniejszając nacisk na kluczowe obszary.
- Maty przeciwodleżynowe: Dzięki specjalnej strukturze redukują nacisk na skórę, wspomagając utrzymanie jej zdrowia.
Leczenie odleżyn w praktyce: W leczeniu odleżyn kluczową rolę odgrywa interdyscyplinarny zespół opieki zdrowotnej, który obejmuje pielęgniarki, lekarzy, fizjoterapeutów i innych specjalistów. Skuteczne leczenie wymaga również wsparcia psychicznego pacjenta, zwłaszcza w przypadku odleżyn zaawansowanych.
Podsumowanie: Skala Guttmana dla odleżyn jest narzędziem, które pomaga określić stopień zaawansowania zmian skórnych oraz odpowiednio dostosować strategię leczenia. Profilaktyka odgrywa kluczową rolę w zapobieganiu powstawaniu odleżyn, a specjalistyczne produkty, takie jak poduszki czy maty przeciwodleżynowe, mogą wspomagać proces leczenia i poprawiać komfort pacjentów.
Zawsze ważne jest skonsultowanie się z profesjonalistami w dziedzinie opieki zdrowotnej w celu właściwego ocenienia i zarządzania odleżynami, zapewniając kompleksową opiekę pacjentom narażonym na to schorzenie.
