Poradnik medyczny

Pielęgnacja przeciwodleżynowa osoby leżącej

Ryzyko i profilaktyka odleżyn: Skuteczne działania w opiece nad chorym

Odleżyny stanowią poważny problem dla pacjentów długotrwale leżących. Zrozumienie przyczyn ich powstawania i skuteczne metody profilaktyki są kluczowe w zapewnieniu optymalnej opieki nad chorym.

Przyczyny powstawania odleżyn: Niedokrwienie tkanek

Odleżyny mają swoje źródło w niedokrwieniu tkanek, wynikającym z długotrwałego ucisku na naczynia krwionośne. Proces ten można podzielić na trzy etapy:

  1. Zaczerwienienie:

    • Pierwszy etap to zaczerwienienie skóry, sygnalizujące nacisk na naczynia krwionośne.
  2. Niedokrwienie:

    • Kolejny etap to niedokrwienie tkanek, które prowadzi do utraty dostarczania tlenu i składników odżywczych.
  3. Obumieranie tkanek:

    • Ostatni etap to obumieranie tkanek, co jest wynikiem długotrwałego nacisku i braku odpowiedniego ukrwienia.

Miejsca narażone na odleżyny: Skupienie na detalach

  1. Leżąc na plecach:

    • Tył głowy, łopatki, łokcie, pięty, okolice krzyża.
  2. Leżąc na boku:

    • Uszy, żebra, krętarz większy, kostki, kłykcie boczne i przyśrodkowe.
  3. Leżąc na brzuchu:

    • Policzki, uszy, piersi (u kobiet), palce stóp.

Skuteczna profilaktyka odleżyn: Kluczowe kroki w opiece nad chorym

  1. Zmiana pozycji ciała:

    • Częsta zmiana pozycji co 2 godziny, szczególnie u pacjentów długotrwale leżących.
  2. Ochrona przed tarciem:

    • Unikanie tarcia, szczególnie w okolicach bielizny lub pościeli, co może przyczyniać się do powstawania odleżyn.
  3. Technika hamaka:

    • Stosowanie techniki hamaka podczas zmiany pozycji, minimalizując ryzyko uszkodzenia skóry.
  4. Unikanie materiałów nieprzepuszczających powietrza:

    • Unikanie podkładów foliowych, gumowych lub ceratowych, które mogą utrudniać cyrkulację powietrza.
  5. Zastosowanie poduszek przeciwodleżynowych:

    • W przypadku leżenia na boku, korzystanie z poduszek przeciwodleżynowych, szczególnie dla ochrony wybrzuszeń kości udowej.
  6. Dbałość o nawodnienie i odżywienie:

    • Właściwa podaż płynów i kalorii, bogatych w witaminy, wspierająca regenerację skóry.
  7. Oceniaj ryzyko:

    • Regularna ocena ryzyka powstawania odleżyn u pacjenta.
  8. Odpowiednia pielęgnacja skóry:

    • Staranna i regularna pielęgnacja skóry, z użyciem odpowiednich preparatów.

Dlaczego powstają odleżyny? - Czynniki wewnątrz- i zewnątrzpochodne

Czynniki wewnątrzpochodne:

  • Brak ruchu, zaburzenia odżywienia, niedostateczne nawodnienie, choroby neurologiczne, wiek, płeć.

Czynniki zewnątrzpochodne:

  • Siły tarcia, wilgoć, temperatura, preparaty pielęgnacyjne, leki, higiena.

Zalecenia dietetyczne w profilaktyce przeciwodleżynowej: Pielęgnacja od wewnątrz

  1. Witamina C:

    • Wspiera proces gojenia się skóry.
  2. Witamina B2:

    • Ułatwia oddychanie komórkowe.
  3. Witamina A:

    • Chroni skórę przed uszkodzeniami.
  4. Kwasy Omega-3:

    • Wspomagają zdrowie skóry.
  5. Odpowiednie kalorie:

    • Wprowadzenie właściwej ilości kalorii do diety.
  6. Nawodnienie:

    • Regularne i odpowiednie nawodnienie organizmu.

Podsumowanie: Staranna opieka, skuteczna profilaktyka

Zrozumienie przyczyn powstawania odleżyn oraz skuteczne działania w zakresie profilaktyki są kluczowe dla zapewnienia pacjentom długotrwale leżącym optymalnej opieki. Regularna zmiana pozycji ciała, unikanie tarcia, zastosowanie specjalistycznych poduszek oraz dbałość o nawodnienie i dietę to kluczowe elementy kompleksowej opieki nad chorym. Pamiętajmy o indywidualnym podejściu do pacjenta, dostosowując profilaktykę do jego specyficznych potrzeb i warunków zdrowotnych.